Англи хэл сурдаг залуучууд бидэнд "illegal" болон "unlawful" гэсэн хоёр үгний ялгаа ойлгомжгүй санагдах нь бий. Хоёулаа "хууль бус" гэсэн утгатай боловч, хэрэглээний хувьд бага зэрэг ялгаатай. Ерөнхийдөө "illegal" гэдэг нь тодорхой хууль зөрчсөнийг илэрхийлж, харин "unlawful" нь илүү өргөн утгатай, ёс суртахуун, ёс зүй, эсвэл тодорхойгүй хууль тогтоомжийн зөрчилд хэрэглэгддэг.
Жишээлбэл, "It's illegal to drive without a license." гэдэг нь "Жолооны үнэмлэхгүйгээр машин жолоодох нь хууль бус." гэсэн утгатай бөгөөд энэ бол тодорхой хууль зөрчсөн үйлдэл юм. Харин "It's unlawful to discriminate against someone based on their race." гэдэг нь "Хүний арьсны өнгөөр ялгаварлан гадуурхах нь хууль бус." гэсэн утгатай ба энэ нь ерөнхий ёс суртахуун, хууль тогтоомжийн олон зүйлийн зөрчлийг илэрхийлж болно.
Өөр нэг жишээ авъя. "Illegal parking" гэдэг нь тодорхой газарт зогсохыг хориглосон хууль байдаг бол "unlawful assembly" гэдэг нь хууль бус цугларалт бөгөөд энэ нь тодорхой хуулиудаас гадна нийгмийн ёс зүй, аюулгүй байдалтай холбоотой байж болно.
Иймд "illegal" нь илүү нарийн, тодорхой хууль зөрчлийг илэрхийлдэг бол "unlawful" нь илүү өргөн, тодорхой бус зөрчлийг илэрхийлдэг гэж ойлгож болно. Мэдээж хэрэг, зарим тохиолдолд эдгээр үгийг солих боломжтой ч, утгын нарийн ялгааг ойлгох нь чухал.
Happy learning!