इंग्रजीमध्ये "omit" आणि "exclude" हे दोन शब्द अनेकदा एकसारखे वाटतात, पण त्यांच्यामध्ये सूक्ष्म पण महत्त्वाचा फरक आहे. "Omit" म्हणजे काहीतरी जाणीवपूर्वक वगळणे, तर "exclude" म्हणजे काहीतरी किंवा कोणाचा समावेश न करणे, बहिष्कार करणे. "Omit" चे वगळणे हे कदाचित संपूर्णपणे नियोजनबद्ध नसते, तर "exclude" मध्ये जाणीवपूर्वक बहिष्कार करण्याचा घटक अधिक स्पष्ट असतो.

उदाहरणार्थ:

• Omit: "I omitted the last chapter of the book." (मी पुस्तकाचे शेवटचे प्रकरण वगळले.) येथे लेखक जाणीवपूर्वक शेवटचे प्रकरण लिहिण्यातून टाळले असावे, परंतु ते नसल्यामुळे पुस्तकाच्या कथनावर परिणाम झाला असावा.

• Exclude: "Children under 12 are excluded from this competition." (१२ वर्षांखालील मुलांना या स्पर्धेतून वगळण्यात आले आहे.) येथे स्पष्टपणे १२ वर्षांखालील मुलांना स्पर्धेत सहभाग घेण्यापासून रोखले गेले आहे.

दुसरे उदाहरण:

• Omit: "She omitted to mention her previous job experience." (तीने तिच्या पूर्वीच्या नोकरीच्या अनुभवाचा उल्लेख करणे टाळले.) येथे, तिने जाणूनबुजून ते सांगितले नाही.

• Exclude: "They excluded him from the meeting because of his rude behavior." (त्यांच्या असभ्य वर्तनामुळे त्याला सभेतून वगळण्यात आले.) येथे त्याच्या वर्तनामुळे त्याला जाणीवपूर्वक सभेतून बाहेर काढण्यात आले.

अशा प्रकारे, दोन्ही शब्दांमध्ये वगळण्याचा अर्थ असला तरी, "omit" हा असाधारण वगळण्यासाठी आणि "exclude" हा जाणीवपूर्वक वगळण्यासाठी किंवा बहिष्कारासाठी वापरला जातो. या शब्दांच्या वापरातील हा सूक्ष्म फरक लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

Happy learning!