इंग्रजी शिकणाऱ्या अनेक विद्यार्थ्यांना "replace" आणि "substitute" या दोन शब्दांमध्ये फरक ओळखणे कठीण वाटते. दोन्ही शब्दांचा अर्थ "बदलणे" किंवा "जागेवर घेणे" असाच असला तरी त्यांच्या वापरात सूक्ष्म फरक आहेत. "Replace" म्हणजे काहीतरी पूर्णपणे काढून टाकून त्याच्या जागी दुसरे काहीतरी ठेवणे, तर "substitute" म्हणजे काहीतरी तात्पुरते बदलणे किंवा उपाय म्हणून वापरणे. "Replace" हा शब्द अधिक कायमस्वरूपी बदलासाठी वापरला जातो, तर "substitute" तात्पुरत्या बदलासाठी.

उदाहरणार्थ:

• "I replaced my old phone with a new one." (मी माझा जुना फोन नवीन फोनने बदलला.) येथे, जुना फोन पूर्णपणे काढून टाकला गेला आणि नवीन फोन त्याच्या जागी आला. हा एक कायमस्वरूपी बदल आहे.

• "The chef substituted butter for margarine in the recipe." (शेफने रेसिपीमध्ये लोणीच्या जागी मार्जरीन वापरली.) येथे, लोणी तात्पुरते मार्जरीनने बदलले गेले. रेसिपीमध्ये लोणी वापरणे आदर्श असले तरी, मार्जरीन हा एक पर्याय म्हणून वापरला गेला.

दुसरे उदाहरण पाहूया:

• "The teacher replaced the broken chair with a new one from the store room." (शिक्षिकेने तुटलेले खुर्ची स्टोअर रूम मधून आणलेल्या नवीन खुर्चीने बदलली.) येथे, तुटलेली खुर्ची पूर्णपणे काढून टाकली गेली आणि तिची जागा कायमस्वरूपी नवीन खुर्चीने घेतली गेली.

• "I substituted sugar with honey in my tea because I ran out of sugar." (साखर संपल्यामुळे मी माझ्या चहात साखरेच्या जागी मध वापरला.) येथे, साखर तात्पुरती मधाने बदलली गेली. साखर संपल्यामुळे हा तात्पुरता बदल केला गेला.

या उदाहरणांवरून स्पष्ट होते की "replace" हा शब्द कायमस्वरूपी बदलासाठी आणि "substitute" हा शब्द तात्पुरत्या बदलासाठी वापरला जातो. शब्दांचा वापर करताना या सूक्ष्म फरकाकडे लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे.

Happy learning!