"Lawful" နဲ့ "legal" ဆိုတဲ့ English စကားလုံးနှစ်လုံးဟာ တချို့ကိစ္စတွေမှာ တူညီတယ်လို့ထင်ရပေမယ့် တကယ်တော့ အဓိပ္ပာယ်မှာ ကွာခြားချက်ရှိပါတယ်။ "Legal" ဆိုတာ ဥပဒေနဲ့ ညီညွတ်တယ်လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပြီး "lawful" ကတော့ တရားဝင်၊ တရားမျှတတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ဆိုလိုပါတယ်။ "Legal" က ဥပဒေရေးရာနဲ့ ပိုသက်ဆိုင်ပြီး "lawful" ကတော့ ပိုမိုကျယ်ပြန့်တဲ့ အဓိပ္ပာယ်ရှိပါတယ်။

ဥပမာအနေနဲ့ ကြည့်ရအောင်။ "It is legal to drive a car with a valid license." ဆိုရင် "ယာဉ်မောင်းလိုင်စင် အတည်ပြုထားတဲ့ ကားကို မောင်းတာဟာ ဥပဒေနဲ့ ညီပါတယ်" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဒါက တရားဥပဒေနဲ့ တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်တဲ့ ဥပမာပါ။

"It is lawful to defend oneself from attack." ဆိုရင်တော့ "တိုက်ခိုက်မှုကနေ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကာကွယ်ခြင်းဟာ တရားဝင်ပါတယ်" လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဒီမှာ "lawful" က ဥပဒေနဲ့ ညီညွတ်တာထက် တရားမျှတတဲ့၊ လုပ်သင့်တဲ့ လုပ်ရပ်ကို ပိုပြီး ဖော်ပြပါတယ်။

တခြားဥပမာတစ်ခုက "The king's actions were lawful, though not strictly legal." "မင်းကြီးရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ တရားဝင်ပေမယ့် ဥပဒေနဲ့ တင်းတင်းကြပ်ကြပ် မညီဘူး" လို့ ဘာသာပြန်နိုင်ပါတယ်။ ဒီမှာ "lawful" က ဓလေ့ထုံးတမ်း စသည်တို့နဲ့ သက်ဆိုင်ပြီး "legal" ကတော့ ခေတ်သစ် ဥပဒေတွေနဲ့ သက်ဆိုင်ပါတယ်။

Happy learning!