ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਦੇ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ, "speed" ਤੇ "velocity" ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਦੋਨੋਂ ਸ਼ਬਦ ਗਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨੇ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਰਕ ਹੈ। "Speed" ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦੀ ਗਤੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਹ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। "Velocity", ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗਤੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਸੋ, "velocity" ਇੱਕ ਵੈਕਟਰ ਮਾਤਰਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ "speed" ਇੱਕ ਸਕੇਲਰ ਮਾਤਰਾ ਹੈ। ਸਿੱਧੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, "speed" ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਕਾਰ ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ "velocity" ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਕਾਰ ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ:

• Example 1: The car was travelling at a speed of 60 km/h. (ਗੱਡੀ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ।)
• Example 2: The rocket ascended at a velocity of 100 m/s upwards. (ਰਾਕਟ 100 ਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸੈਕਿੰਡ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਚੜ੍ਹਿਆ।)

ਨੋਟ ਕਰੋ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਮਿਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਗਤੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ, ਦਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ। ਦੂਜੀ ਮਿਸਾਲ ਵਿੱਚ ਗਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਿਸ਼ਾ ਵੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਿਸਾਲ:

• Example 3: A bird is flying at a speed of 20 km/h. (ਇੱਕ ਪੰਛੀ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਉੱਡ ਰਿਹਾ ਹੈ।)
• Example 4: The ball was thrown with a velocity of 15 m/s towards the east. (ਗੇਂਦ ਨੂੰ 15 ਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸੈਕਿੰਡ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।)

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, "speed" ਅਤੇ "velocity" ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਫ਼ਰਕ ਦਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦਿਸ਼ਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਤਾਂ "velocity" ਵਰਤੋ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ "speed" ਵਰਤੋ।

Happy learning!