"Memory" සහ "recollection" යන ඉංග්රීසි වචන දෙකම සිංහලෙන් "මතකය" ලෙස පරිවර්තනය කළ හැකි වුවද, ඒවා අතර සුළු වෙනසක් පවතී. "Memory" යනු සාමාන්යයෙන් මතක තබා ගැනීමේ හැකියාව හෝ මතකයේ ඇති තොරතුරු සමූහයයි. "Recollection" යනු විශේෂිත සිදුවීමක් හෝ අත්දැකීමක් මතකයට නැවත ගෙන ඒමේ ක්රියාවලියයි. එනම්, "recollection" යනු "memory" හි වඩාත් විශේෂිත හා ක්රියාකාරී භාවිතයකි.
උදාහරණයක් ලෙස, "I have a good memory" යනු "මට හොඳ මතකයක් තිබේ" යන්නයි. මෙහිදී, "memory" යනු සාමාන්ය මතක තබා ගැනීමේ හැකියාව ගැන සඳහන් කරයි. නමුත්, "I have a vivid recollection of that day" යනු "මට ඒ දවසේ ජීවමාන මතකයක් තියෙනවා" යන්නයි. මෙහිදී, "recollection" යනු විශේෂිත දිනයක් සම්බන්ධයෙන් ඇති විශේෂිත මතකය ගැනයි.
තවත් උදාහරණයක්: "My memory is failing" (මගේ මතකය බිඳිනවා) යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ සාමාන්ය මතක තබා ගැනීමේ හැකියාව පිරිහෙමින් තිබෙන බවයි. නමුත් "I'm trying to recollect the name of the book" (මම ඒ පොතේ නම මතකයට ගන්න උත්සාහ කරනවා) යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ විශේෂිත තොරතුරක්, මෙහිදී පොතේ නම, මතකයට නැවත ගෙන ඒමට උත්සාහ කරන බවයි.
මේ අනුව, "memory" යනු සාමාන්ය මතකය, එහි හැකියාව හෝ තොරතුරු සමූහය වන අතර, "recollection" යනු විශේෂිත සිදුවීමක් හෝ තොරතුරක් මතකයට නැවත ගෙන ඒමේ ක්රියාවලියයි.
Happy learning!