"Speech" සහ "lecture" යන ඉංග්‍රීසි වචන දෙකම යම්කිසි දෙයක් ගැන කතා කිරීම හෝ ඒ ගැන කතාවක් කියවීම හා සම්බන්ධ වුවත්, ඒවායේ අර්ථයන්හි සහ භාවිතයන්හි සැලකිය යුතු වෙනස්කම් තිබෙනවා. "Speech" යනු සාමාන්‍යයෙන් යම් විෂයක් ගැන කෙටි, අනියමිත ආකාරයකින් කරන කතාවක්. එය වඩාත් නිදහස් හා ස්වභාවික ආකාරයකින් ඉදිරිපත් කෙරෙනවා. "Lecture" කියන්නේ විෂයයක් ගැන විධිමත්, සැලසුම් කරපු ආකාරයකින් කරන කතාවක්. එය සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රේක්ෂක පිරිසකට තොරතුරු ලබාදීම මත අවධානය යොමු කරනවා.

"Speech" එකක් කෙටි වෙන්න පුළුවන්, උදාහරණයක් විදිහට, යම් උත්සවයකදී කරන කෙටි කතාවක්. "A short speech was given at the wedding reception." (විවාහ උත්සවයේදී කෙටි කතාවක් කියැවුණා.) කෙසේවෙතත්, "lecture" එකක් සාමාන්‍යයෙන් දිගු හා විස්තරාත්මක වෙනවා, උදාහරණයක් විදිහට, පාසැලක හෝ විශ්වවිද්‍යාලයක දේශනයක්. "The professor delivered a fascinating lecture on ancient history." (ආචාර්යවරයා පුරාණ ඉතිහාසය ගැන ආකර්ශනීය දේශනයක් කළා.)

"Speech" එකක් සංවාදාත්මක වෙන්න පුළුවන්, ප්‍රේක්ෂකයින්ට ප්‍රශ්න අහන්න අවස්ථාව දෙන්න පුළුවන්. "The speaker encouraged questions from the audience during his speech." (කතානායකවරයා තම කතාව අතරතුර ප්‍රේක්ෂකයින්ගෙන් ප්‍රශ්න අහන්න පොළඹවා.) නමුත් "lecture" එකකදී සාමාන්‍යයෙන් ඒ ආකාරයේ අන්තර්ක්‍රියාවක් අඩුයි. "There was little interaction during the lecture." (දේශනය අතරතුර අන්තර්ක්‍රියාව අඩු වුණා.)

Happy learning!