"Guilty" dhe "culpable" janë dy fjalë angleze që shpesh përdoren në kontekste të ngjashme, duke i bërë të vështira për t'i dalluar për fillestarët. Megjithatë, ekziston një dallim i rëndësishëm në kuptim. "Guilty" përqendrohet në fajësinë ligjore ose morale të dikujt për një veprim specifik, ndërsa "culpable" përqendrohet më shumë në përgjegjësinë e dikujt për një rezultat të padëshiruar, edhe nëse nuk ka pasur një veprim të qëllimshëm të gabuar. Me fjalë të tjera, mund të jesh "culpable" pa qenë domosdoshmërisht "guilty".
Le të shohim disa shembuj:
Shembull 1: "The jury found him guilty of theft." (Gjuria e gjeti atë fajtor për vjedhje.) Këtu, "guilty" tregon se ai u dënua ligjërisht për veprën e vjedhjes.
Shembull 2: "She felt guilty about forgetting her friend's birthday." (Ajo u ndjeu fajtore që harroi ditëlindjen e shoqes së saj.) Këtu, "guilty" tregon një ndjenjë fajësie morale.
Shembull 3: "He was found culpable in the accident, even though he didn't intend to cause harm." (Ai u gjet fajtor në aksident, edhe pse nuk kishte qëllim të shkaktonte dëm.) Këtu, "culpable" tregon përgjegjësinë e tij për aksidentin, pavarësisht se nuk ishte një veprim i qëllimshëm.
Shembull 4: "The company was deemed culpable for the environmental damage." (Kompania u konsiderua fajtore për dëmin mjedisor.) Këtu, "culpable" thekson përgjegjësinë e kompanisë për pasojat, pavarësisht se kush ishte përgjegjës direkt.
Një tjetër ndryshim i hollë është se "guilty" përdoret më shpesh në kontekste ligjore dhe në lidhje me ndjenjat personale të fajësisë, ndërsa "culpable" përdoret më shpesh në kontekste më formale, siç janë raportet e hetimit apo rastet gjyqësore ku theksohet përgjegjësia.
Happy learning!