Shpesh herë, fjalët "speed" dhe "velocity" përdoren si sinonime, por në fizikë, ato kanë kuptime të ndryshme. "Speed" i referohet shpejtësisë, pra sa shpejt lëviz diçka. Ajo është një madhësi skalare, domethënë tregon vetëm madhësinë (p.sh., 60 km/orë). "Velocity", nga ana tjetër, i referohet shpejtësisë vektoriale, që do të thotë se tregon si madhësinë ashtu edhe drejtimin e lëvizjes (p.sh., 60 km/orë drejt lindjes). Pra, shpejtësia vektoriale është më e hollësishme se sa thjesht shpejtësia.
Le të shohim disa shembuj:
Shembulli 1: "The car was traveling at a speed of 80 kilometers per hour." (Makina po udhëtonte me një shpejtësi prej 80 kilometrash në orë.) Këtu, kemi vetëm madhësinë e shpejtësisë.
Shembulli 2: "The velocity of the rocket was 1000 meters per second upwards." (Shpejtësia vektoriale e raketës ishte 1000 metra në sekondë lart.) Këtu, kemi si madhësinë ashtu edhe drejtimin (lart). Nëse raketa po zbriste, atëherë shpejtësia vektoriale do të ishte 1000 metra në sekondë poshtë.
Shembulli 3: "The speed of the wind is 20 miles per hour." (Shpejtësia e erës është 20 milje në orë.) Nuk dihet drejtimi i erës.
Shembulli 4: "The velocity of the river current is 5 meters per second downstream." (Shpejtësia vektoriale e rrjedhës së lumit është 5 metra në sekondë poshtë rrjedhës.) Këtu kemi si madhësinë ashtu edhe drejtimin e rrjedhës.
Diferenca kryesore është se "speed" merret me sa shpejt, ndërsa "velocity" merret me sa shpejt dhe në çfarë drejtimi. Kjo është një ndryshim i rëndësishëm, veçanërisht në fizikë.
Happy learning!