Katika lugha ya Kiingereza, maneno "create" na "make" yanafanana kwa maana, lakini pia yana tofauti muhimu. "Create" mara nyingi hutumiwa kuzungumzia kutengeneza kitu kipya kabisa, kitu ambacho hakijawahi kuwepo kabla. Huku "make" hutumiwa kwa kutengeneza kitu kutoka kwa vitu vilivyokuwepo tayari au kwa kufanya kitu bila kuunda kitu kipya kabisa. Tofauti hiyo ni dhaifu lakini muhimu kwa kuzungumza Kiingereza vizuri.
Hebu tuangalie mifano:
"God created the world." (Mungu aliumba dunia.) Hapa, "created" inaonyesha uumbaji wa kitu kipya kabisa ambacho hakikuwepo awali.
"She created a beautiful painting." (Alitengeneza uchoraji mzuri.) Katika sentensi hii, "created" inaonyesha kutengeneza kitu kipya cha sanaa, kitu ambacho hakijawahi kuwepo.
"I made a cake." (Nilioka keki.) Katika mfano huu, "made" inahusu kutengeneza keki kwa kutumia viungo vilivyokuwepo tayari. Keki si kitu kipya katika ulimwengu; viungo tu vimebadilishwa kuwa kitu tofauti.
"He made a decision." (Alifanya uamuzi.) Hapa, "made" inamaanisha kufanya au kuchukua hatua, si kutengeneza kitu kipya kabisa.
"They made a lot of noise." (Walifanya kelele nyingi.) Katika sentensi hii, "made" inahusu kuzalisha kitu, lakini si kuunda kitu kipya kabisa.
Kuna mambo mengine ya kuzingatia. Maneno haya yanaweza kutumika kwa njia zinazokaribiana sana; lakini jaribu kufahamu maana ya msingi ya kila neno. Ufahamu huu utakusaidia kuandika na kuzungumza Kiingereza kwa usahihi zaidi.
Happy learning!