Mara nyingi, maneno "illegal" na "unlawful" hutumiwa kwa kubadilishana katika lugha ya Kiingereza, lakini kuna tofauti ndogo lakini muhimu kati yao. "Illegal" humaanisha kitu ambacho kimepigwa marufuku na sheria, na hivyo ni kinyume cha sheria iliyoandikwa. "Unlawful," kwa upande mwingine, ni pana zaidi na kinaweza kujumuisha vitendo ambavyo si vya kisheria, hata kama havijahukumiwa moja kwa moja na sheria iliyoandikwa. Hii ina maana kwamba kitendo cha "illegal" daima ni "unlawful," lakini kitendo cha "unlawful" si lazima kiwe "illegal."

Fikiria mfano huu: kuendesha gari umelewa ni "illegal" – ni kinyume cha sheria iliyoandikwa. Hili ni pia "unlawful" kwani ni tendo ambalo haliruhusiwi.

• English: Driving under the influence of alcohol is illegal.
• Swahili: Kuendesha gari ukiwa umelewa ni kinyume cha sheria.

Lakini, fikiria hali ambapo mtu anakataa kutoa ushuhuda katika mahakama, ingawa hana la kufanya na kesi yenyewe. Hili linaweza kuonekana kama "unlawful" – kwani ni kinyume cha taratibu za mahakama – lakini si lazima liwe "illegal" kwa maana halisi ya neno. Hakuna sheria maalum inayosema "huwezi kukataa kutoa ushuhuda," lakini kitendo hicho kinaweza kuchukuliwa kama kinyume na taratibu za mahakama.

• English: Refusing to testify in court, even if you are not involved in the case, can be considered unlawful.
• Swahili: Kukataa kutoa ushuhuda mahakamani, hata kama huhusiki na kesi hiyo, kunaweza kuchukuliwa kuwa ni kinyume cha utaratibu.

Katika hali nyingi, tofauti kati ya "illegal" na "unlawful" si muhimu sana, lakini kufahamu tofauti hizi kunaweza kukusaidia kuelewa vizuri lugha ya Kiingereza na kutumia maneno haya kwa usahihi zaidi. Kumbuka kwamba "illegal" ni mahususi zaidi kuliko "unlawful."

Happy learning!