Maneno "lawful" na "legal" katika lugha ya Kiingereza mara nyingi hutumiwa kwa kubadilishana, lakini yana maana kidogo tofauti. "Lawful" inahusu kitu kinachokubalika kwa sheria, kikiwa kimefanyika kwa mujibu wa sheria. "Legal," kwa upande mwingine, ni pana zaidi na inahusu kitu ambacho hakihalifu sheria, ama kwa kuwa kinaruhusiwa au kwa sababu hakiingiliani na sheria zilizopo. Tofauti hiyo ni nyembamba, lakini ina umuhimu.

Fikiria mfano huu: kuolewa ni "lawful," maana ni halali kisheria. Hata hivyo, kuolewa na mtu ambaye tayari ameoa ni "illegal," kwa sababu kinakiuka sheria. Katika hali hii, kitendo hicho si "lawful" kwa sababu kinapingana na sheria za ndoa.

• Example 1 (English): It is lawful to vote at the age of 18.
• Example 1 (Swahili): Ni halali kupiga kura unapotimiza umri wa miaka 18.

Katika mfano huu, "lawful" inasisitiza kwamba kupiga kura kwa wale waliofikisha umri wa miaka 18 ni kulingana na sheria.

• Example 2 (English): The contract was legal, but it felt morally wrong.
• Example 2 (Swahili): Mkataba ulikuwa halali, lakini ulituonekana kuwa mbaya kimaadili.

Hapa, "legal" inamaanisha tu kwamba mkataba ulikuwa haukinyume na sheria, hata kama ulikuwa na maswali ya kimaadili.

• Example 3 (English): Possessing that amount of money is legal, but its origin might be unlawful.
• Example 3 (Swahili): Kumiliki kiasi hicho cha pesa ni halali, lakini chanzo chake kinaweza kuwa haramu.

Katika mfano huu, tunatofautisha kati ya kuwa halali kwa umiliki wa pesa na asili ya upatikanaji wake. Pesa zinaweza kuwa halali, lakini chanzo chao kinaweza kuwa kinapingana na sheria.

Happy learning!