Vijana wengi wanaojifunza Kiingereza hukutana na maneno ‘mandatory’ na ‘compulsory’. Ingawa yana maana karibu sawa, yaani ‘lazima’ au ‘ya muhimu’, kuna tofauti ndogo lakini muhimu. ‘Mandatory’ mara nyingi hutumika kuelezea kitu ambacho ni lazima kufanywa kwa mujibu wa sheria au kanuni fulani. ‘Compulsory’, kwa upande mwingine, huweza kutumika kwa kitu ambacho ni lazima kwa sababu ya sheria lakini pia kwa sababu ya hitaji la jumla au mfumo fuleni. Kwa kifupi, ‘mandatory’ ina nguvu zaidi ya kisheria kuliko ‘compulsory’.

Angalia mifano ifuatayo:

• Mfano 1:

  • Kiingereza: Wearing a seatbelt is mandatory in this country.
  • Kiswahili: Kuvaa mkanda wa kiti ni lazima katika nchi hii.

• Mfano 2:

  • Kiingereza: Attendance at the meeting was compulsory.
  • Kiswahili: Mahudhurio katika mkutano yalikuwa ya lazima.

• Mfano 3:

  • Kiingereza: This course is mandatory for graduation.
  • Kiswahili: Kozi hii ni ya lazima kwa ajili ya kuhitimu.

• Mfano 4:

  • Kiingereza: Military service is compulsory for all men aged 18.
  • Kiswahili: Huduma ya kijeshi ni ya lazima kwa wanaume wote wenye umri wa miaka 18.

Katika mfano wa kwanza na wa tatu, tunaona matumizi ya ‘mandatory’ yanayoonesha sheria au kanuni. Mfano wa pili na wa nne unaonyesha matumizi ya ‘compulsory’ ambapo sheria siyo sababu pekee ya utaratibu huo kuwa wa lazima. Kuna sababu nyingine zinazochangia. Happy learning!