Madalas na naguguluhan ang mga estudyante ng Ingles sa pagkakaiba ng "guilty" at "culpable." Bagama't pareho silang may kinalaman sa pagkakaroon ng kasalanan, mayroong pagkakaiba sa kanilang gamit at konotasyon. Ang "guilty" ay mas direktang tumutukoy sa pagiging may sala sa isang krimen o paglabag sa batas, samantalang ang "culpable" ay mas malawak at maaaring tumukoy sa pagiging responsable sa isang negatibong resulta, kahit na walang direktang paglabag sa batas. Mas malalim din ang implication ng "culpable" kaysa sa "guilty" dahil may kasamang pagsasaalang-alang sa antas ng responsibilidad at pagkukulang.

Halimbawa:

• Guilty: "The jury found him guilty of murder." (Natagpuan siyang may sala sa pagpatay ng hurado.)

• Culpable: "While not legally guilty, he was culpable for the accident due to his negligence." (Bagamat hindi legal na may sala, siya ay may kasalanan sa aksidente dahil sa kanyang kapabayaan.)

Sa unang halimbawa, malinaw na mayroong paglabag sa batas at ang tao ay nasentensiyahan. Sa ikalawang halimbawa, mayroong responsibilidad sa negatibong kaganapan, ngunit hindi naman ito isang paglabag sa batas. Maaaring mayroong kapabayaan, kawalan ng pag-iingat, o kakulangan sa pagtupad sa obligasyon.

Isa pang halimbawa:

• Guilty: "She felt guilty about lying to her parents." (Nakaramdam siya ng pagsisisi dahil sa pagsisinungaling sa kanyang mga magulang.) Dito, mayroong personal na pagsisisi.

• Culpable: "The company was culpable for the environmental damage caused by its factory." (Ang kompanya ay may kasalanan sa pinsalang pangkapaligiran na dulot ng pabrika nito.) Dito, responsable ang kompanya sa pinsala, kahit na walang direktang paglabag sa batas na naganap.

Kaya, tandaan na ang "guilty" ay mas direktang may kinalaman sa legal na pananagutan, samantalang ang "culpable" ay mas malawak at may kinalaman sa moral o etikal na pananagutan.

Happy learning!