Ingliz tilida "universal" va "global" so'zlari ko'pincha bir-biriga yaqin ma'noda ishlatiladi, lekin ularning orasida muhim farqlar bor. "Universal" so'zi hamma joyda, har bir joyda mavjud bo'lishni, umumbashariy xususiyatga ega bo'lishni bildiradi. "Global", esa dunyo miqyosida tarqalgan, dunyo bo'ylab mavjud bo'lishni anglatadi. Ya'ni, "universal" ko'proq tushuncha yoki printsipga, "global" esa geografiyaga bog'liq hodisalarga ishora qiladi.
Masalan, "universal truth" (umumbashariy haqiqat) deganida, hamma odamlar uchun to'g'ri keladigan haqiqat nazarda tutiladi. Bu haqiqat geografik chegaralarga bog'liq emas. Misol uchun: "Honesty is a universal value." (Halollik umumbashariy qadriyatdir.)
Lekin "global warming" (global isish) deganimizda, butun dunyo bo'ylab kuzatilayotgan iqlim o'zgarishi haqida gap ketadi. Bu hodisa geografiya bilan bog'liq. Misol uchun: "Global warming is a serious threat to the planet." (Global isish sayyoramiz uchun jiddiy tahdid hisoblanadi.)
Yana bir misol: "The internet has a universal appeal." (Internet umumbashariy qiziqish uyg'otadi). Bu yerda internetning dunyo bo'ylab mashhurligi emas, balki barcha odamlar uchun jozibadorligi ta'kidlanmoqda. "The company has a global reach." (Kompaniya jahon miqyosida faoliyat yuritadi). Bu jumlada esa kompaniyaning dunyo bo'ylab faoliyat ko'rsatishi ta'kidlanadi.
Shunday qilib, "universal" so'zi kengroq, abstrakt tushunchalarga, "global" esa geografik chegaralarga bog'liq hodisalarga qo'llaniladi. Ba'zi hollarda bu so'zlar sinonim sifatida ishlatilishi mumkin, ammo ularning ma'nolaridagi nozik farqni tushunish ingliz tilini yanada chuqurroq o'rganishga yordam beradi.
Happy learning!